29. Świadczenia pracownicze

A A A
w tysiącach złotych 31 grudnia 2013 31 grudnia 2012
Długoterminowe zobowiązania    
Świadczenia po okresie zatrudnienia 32.741 26.286
Nagrody jubileuszowe i pozostałe świadczenia 118.684 103.576
Razem 151.425 129.862
Krótkoterminowe zobowiązania    
Świadczenia po okresie zatrudnienia 3.869 6.201
Nagrody jubileuszowe i pozostałe świadczenia 11.966 9.553
Zobowiązania z tytułu premii, nagród i niewykorzystanych urlopów 72.339 78.619
Zobowiązania z tytułu wynagrodzeń 16.883 16.557
Razem 105.057 110.930
Razem zobowiązania 256.482 240.792

29.1 Zobowiązania z tytułu nagród jubileuszowych oraz świadczeń po okresie zatrudnienia

Grupa wypłaca pracownikom przechodzącym na emerytury kwoty świadczeń po okresie zatrudnienia zgodnie z zakładowymi systemami wynagradzania. Nagrody jubileuszowe są wypłacane pracownikom po przepracowaniu określonej liczby lat. W związku z tym Grupa na podstawie wyceny dokonanej przez profesjonalne firmy aktuarialne lub na podstawie własnych szacunków ujmuje zobowiązania z tytułu nagród jubileuszowych oraz świadczeń po okresie zatrudnienia na poziomie wartości bieżących. Kwotę tych zobowiązań oraz uzgodnienie przedstawiające zmiany stanu w ciągu okresu sprawozdawczego przedstawiono w poniższej tabeli:

w tysiącach złotych Nota Świadczenia
po okresie
zatrudnienia		 Nagrody
jubileuszowe
i pozostałe
świadczenia		 Razem
1 stycznia 2013   32.018 113.129 145.147
Koszty bieżącego zatrudnienia   1.804 17.277 19.081
Koszty dyskonta 9.6 1.158 4.980 6.138
Koszty przeszłego zatrudnienia   (152) (793) (945)
Wypłacone świadczenia   (2.206) (11.236) (13.442)
(Zyski)/Straty aktuarialne wykazane w wyniku   - 7.680 7.680
(Zyski)/Straty aktuarialne wykazane w innych całkowity dochodach   225 - 225
31 grudnia 2013   32.847 131.037 163.884
w tym:        
część długoterminowa   29.132 119.033 148.165
część krótkoterminowa   3.715 12.004 15.719
Zobowiązania z tytułu nagród jubileuszowych oraz świadczeń po okresie zatrudnienia w spółkach zagranicznych (1)   3.802 - 3.802
Dekonsolidacja (LOTOS Tank Sp. z o.o.)   (39) (387) (426)
31 grudnia 2013   36.610 130.650 167.260
w tym:        
część długoterminowa   32.741 118.684 151.425
część krótkoterminowa   3.869 11.966 15.835
w tysiącach złotych Nota Świadczenia
po okresie
zatrudnienia		 Nagrody
jubileuszowe
i pozostałe
świadczenia		 Razem
1 stycznia 2012   34.271 99.903 134.174
Koszty bieżącego zatrudnienia   1.918 7.430 9.348
Koszty dyskonta 9.6 1.560 4.984 6.544
Koszty przeszłego zatrudnienia   (3.879) 11.972 8.093
Nabycie/(Zbycie) jednostek powiązanych   (713) (2.763) (3.476)
Wypłacone świadczenia   (2.312) (11.177) (13.489)
(Zyski)/Straty aktuarialne wykazane w wyniku   - 2.780 2.780
(Zyski)/Straty aktuarialne wykazane w innych całkowity dochodach   1.173 - 1.173
31 grudnia 2012   32.018 113.129 145.147
w tym:        
część długoterminowa   25.817 103.576 129.393
część krótkoterminowa   6.201 9.553 15.754
Zobowiązania z tytułu nagród jubileuszowych oraz świadczeń po okresie zatrudnienia w spółkach zagranicznych (1)   469 - 469
31 grudnia 2012   32.487 113.129 145.616
w tym:        
część długoterminowa   26.286 103.576 129.862
część krótkoterminowa   6.201 9.553 15.754

(1) Ze względu na odmienny charakter programów emerytalnych w należących do Grupy spółkach zagranicznych: LOTOS Exploration and Production Norge AS oraz spółkach z GK AB LOTOS Geonafta, a także z uwagi na ich nieistotny wpływ na sumę zobowiązań z tytułu nagród jubileuszowych oraz świadczeń po okresie zatrudnienia, zobowiązania tych spółek zostały zaprezentowane odrębnie w pozycji „Zobowiązania z tytułu nagród jubileuszowych oraz świadczeń po okresie zatrudnienia w spółkach zagranicznych”.

29.2 Wartość bieżąca zobowiązań z tytułu przyszłych wypłat świadczeń pracowniczych

w tysiącach złotych Wartość bieżąca zobowiązań z tytułu przyszłych świadczeń pracowniczych
31 grudnia 2013 167.260
31 grudnia 2012 145.616
31 grudnia 2011 131.801
31 grudnia 2010 107.829
31 grudnia 2009 98.694

Wartość bieżąca zobowiązań z tytułu przyszłych wypłat świadczeń pracowniczych jest tożsama z wartością księgową.

29.3 Łączna kwota kosztów ujętych w wyniku finansowym z tytułu przyszłych wypłat świadczeń pracowniczych

w tysiącach złotych Nota za rok zakończony
31 grudnia 2013		 za rok zakończony
31 grudnia 2012
Pozycje ujęte w wyniku:      
Koszty bieżącego zatrudnienia   19.081 9.348
Koszty dyskonta 9.6 6.138 6.544
Koszty przeszłego zatrudnienia   (945) 8.093
Efekt spółek zagranicznych   3.639 (78)
(Zyski)/Straty aktuarialne   7.680 2.780
Razem   35.593 26.687
Pozycje ujęte w innych całkowitych dochodach:      
(Zyski)/Straty aktuarialne   188 1.111
Razem   35.781 27.798

29.4 Założenia aktuarialne

Główne założenia przyjęte przez aktuariusza na dzień bilansowy do wyliczenia kwoty zobowiązania są następujące:

  31 grudnia 2013 31 grudnia 2012
Stopa dyskontowa (%) 4,30% 4,50%
Przewidywany wskaźnik inflacji (%) 2,50% 2,50%
Wskaźnik rotacji pracowników (%) 2,49% 2,60%
Przewidywana stopa wzrostu wynagrodzeń w kolejnym roku (%) 0,00% 2,70%
Przewidywana stopa wzrostu wynagrodzeń w latach następnych (%) 2,76% 2,70%
  • Prawdopodobieństwo odejść pracowników przyjęto na podstawie danych historycznych dotyczących rotacji zatrudnienia w Grupie oraz danych statystycznych dotyczących odejść pracowniczych w branży. Wskaźniki rotacji przyjęte przez aktuariusza zostały ustalone w podziale na mężczyzn i kobiety oraz na 9 kategorii wiekowych. Obecnie, wskaźnik rotacji pracowników jest prezentowany w wartości uśrednionej.
  • Umieralność i prawdopodobieństwo dożycia przyjęto zgodnie z Tablicami Trwania Życia 2012, publikowanymi przez Główny Urząd Statystyczny, przyjmując, że populacja zatrudnionych w Grupie odpowiada średniej dla Polski pod względem umieralności (31 grudnia 2012 : Tablicami Trwania Życia 2011).
  • Uwzględniono zmiany wynikające ze znowelizowanej Ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tzw. ustawy emerytalnej), w szczególności zmiany dotyczące ustalenia wieku emerytalnego dla kobiet i mężczyzn, w tym wydłużenia tego wieku emerytalnego w zdefiniowanym horyzoncie czasowym do 67 lat zarówno dla kobiet jak i mężczyzn. Nowelizacja ustawy emerytalnej skutkowała zmianą zasad funkcjonowania poszczególnych programów świadczeń, co spowodowało powstanie kosztów przeszłego zatrudnienia.
  • Przyjęto normalny tryb przechodzenia pracowników na emeryturę według szczegółowych zasad zawartych w ustawie emerytalnej, z wyjątkiem tych zatrudnionych, którzy wg informacji dostarczonych przez spółkę spełnia warunki wymagane do przejścia na wcześniejsza emeryturę.
  • Na podstawie danych historycznych, przyjęto że statystycznie 60% odpraw pośmiertnych wypłacanych jest w wysokości połowy pełnej kwoty.
  • W założeniach przyjęto wielkości z pominięciem przypadków związanych z realizacją zmian organizacyjnych.
  • Dodatkowo dokonano oszacowania wartości rezerwy na odprawy pośmiertne na dzień bilansowy 31 grudnia 2012 roku. Efekt tego przeszacowania został wykazany w nocie 29.1 w pozycji Koszty bieżącego zatrudnienia.

29.5 Świadczenia z tytułu rozwiązania stosunku pracy 

Koszty świadczeń z tytułu rozwiązania stosunku pracy oraz odszkodowania z tytułu zakazu konkurencji w 2013 roku wynosiły łącznie 3.984 tys. zł (w 2012 roku: 4.181 tys. zł ). 

Wartość rezerw na koszty świadczeń z tytułu rozwiązania stosunku pracy w 2013 roku wynosiła łącznie 74 tys. zł (w 2012 roku:  1.502 tys. zł ).

29.6 Analiza wrażliwości

Poniższa tabela przedstawia wyniki kalkulacji przy zmienionych podstawowych założeniach aktuarialnych: stopy wzrostu wynagrodzeń oraz stopy dyskonta finansowego:

Saldo początkowe zobowiązania
w tysiącach złotych

Stopa wzrostu wynagrodzeń		 Stopa dyskonta
finansowego		 Nagrody
jubileuszowe		 Odprawy
emerytalno-rentowe		 Odprawy
pośmiertne		 Fundusz
socjalny		 Razem (1)
bazowa bazowa 119.459 29.915 8.742 5.768 163.884
bazowa + 1% bazowa 129.304 33.309 9.580 6.749 178.942
bazowa - 1% bazowa 110.898 27.056 8.013 4.986 150.953
bazowa bazowa + 0,5% 114.552 28.328 8.337 5.348 156.565
bazowa bazowa - 0,5% 124.753 31.661 9.182 6.243 171.839

Poniższe tabele przedstawiają wyniki kalkulacji przy zmienionych podstawowych założeniach aktuarialnych: stopy wzrostu wynagrodzeń i składek na opiekę medyczną oraz stopy dyskonta finansowego:

Prognozowane na rok 2014 koszty bieżącego zatrudnienia

w tysiącach złotych

Stopa wzrostu wynagrodzeń

 Stopa dyskonta
finansowego		 Nagrody
jubileuszowe		 Odprawy
emerytalno-rentowe		 Odprawy
pośmiertne		 Fundusz
socjalny		 Razem (1)
bazowa bazowa 9.138 1.606 668 202 11.614
bazowa + 1% bazowa 10.178 1.888 757 263 13.086
bazowa - 1% bazowa 8.253 1.380 593 157 10.383
bazowa bazowa + 0,5% 8.676 1.488 630 178 10.972
bazowa bazowa - 0,5% 9.642 1.739 710 229 12.320
Prognozowane na rok 2014 koszty dyskonta
w tysiącach złotych

Stopa wzrostu wynagrodzeń		 Stopa dyskonta
finansowego		 Nagrody
jubileuszowe		 Odprawy
emerytalno-rentowe		 Odprawy
pośmiertne		 Fundusz
socjalny		 Razem (1)
bazowa bazowa 4.651 1.126 348 238 6.363
bazowa + 1% bazowa 5.074 1.271 383 280 7.008
bazowa - 1% bazowa 4.284 1.003 316 205 5.808
bazowa bazowa + 0,5% 4.957 1.181 369 246 6.753
bazowa bazowa - 0,5% 4.311 1.061 324 228 5.924
Łącznie prognozowane na rok 2014 koszty bieżącego zatrudnienia i koszty dyskonta
w tysiącach złotych

Stopa wzrostu wynagrodzeń		 Stopa dyskonta
finansowego		 Nagrody
jubileuszowe		 Odprawy
emerytalno-rentowe		 Odprawy
pośmiertne		 Fundusz
socjalny		 Razem (1)
bazowa bazowa 13.789 2.732 1.016 440 17.977
bazowa + 1% bazowa 15.252 3.159 1.140 543 20.094
bazowa - 1% bazowa 12.537 2.383 909 362 16.191
bazowa bazowa + 0,5% 13.633 2.669 999 424 17.725
bazowa bazowa - 0,5% 13.953 2.800 1.034 457 18.244

(1) Ze względu na odmienny charakter programów emerytalnych w należących do Grupy spółkach zagranicznych: LOTOS Exploration and Production Norge AS oraz spółkach z GK AB LOTOS Geonafta, a także z uwagi na ich nieistotny wpływ na sumę zobowiązań z tytułu nagród jubileuszowych oraz świadczeń po okresie zatrudnienia, zobowiązania tych spółek nie zostały uwzględnione w powyższej analizie.

Dodatkowe informacje i objaśnienia do skonsolidowanego sprawozdania finansowego stanowią jego integralną część